ارائۀ الگوی آمایش سرزمین نواحی ساحلی دریای مکران با رویکرد توسعه و امنیت پایدار منطقهای (مطالعۀ موردی: شهرستانهای چابهار و ایرانشهر)
Authors
Abstract:
یکی از مهمترین عواملی که امنیت یک کشور را تهدید میکند، وجود نابرابریهای فضایی بین مناطق مختلف جغرافیایی آن است. وجود بیعدالتیهای جغرافیایی و توسعة نامتوازن بخشهای جغرافیایی یک کشور بهویژه بین مناطق مرکزی و پیرامونی ممکن است به همبستگی و وحدت ملی آسیب بزند و به بروز تحرکات واگرایانه بهویژه در مناطق قومی بینجامد. این مسئله تأثیری سوء بر قدرت ملی دارد. از دیدگاه صاحبنظران، از جمله ایساکسون و ماهان، توسعه و امنیت مکمل یکدیگرند. بدینترتیب، میتوان امنیت پایدار را مرهون توسعۀ پایدار، و توسعۀ پایدار را تضمینکنندۀ امنیت ملی دانست. تأمین امنیت ملی کشور در گرو رفع تهدیدهای داخلی و خارجی است؛ از اینرو آنچه در این میان خلأ بهوجودآمده در توسعۀ نامتوازن یک کشور را بهبود میبخشد، علم برنامهریزی آمایش سرزمین است. این نوشتار، با هدف ارائة الگوی مناسب آمایش سرزمین، منطقة ساحلی مکران را با تأکید بر برنامههای توسعة آتی شهرستانهای چابهار و ایرانشهر در سطح ملی، منطقهای و بینالمللی، و با رویکرد توسعه و امنیت پایدار منطقهای بررسی میکند. روش پژوهش، ترکیبی از تحلیل راهبردی و فرایند تحلیل سلسلهمراتبی (AHP) است. برای پردازش نتایج، از پرسشنامه استفاده شد. بررسی و تحلیل فرصتها و قوتها، همچنین نمایش وضعیت و سیمای سرزمین و توزیع فضایی منابع در منطقة مورد مطالعه، به روشهای آمار و تحلیل فضایی در نرمافزار Arc Gis صورت گرفت. در این مقاله، برای اولین بار در ایران، در مطالعۀ آمایش سرزمینی و برنامهریزی منطقهای، مدل و نرمافزار پیشرفته و جدید متاسوآت بهکار گرفته شده و الگوهای آمایشی منطقۀ مورد مطالعه نیز با توجه به دو فاکتور عوامل داخلی و خارجی ارائه شده است. در زمینة فاکتورهای داخلی مشخص شد توسعة محور شرق و جنوب شرق، و موقعیت جغرافیایی راهبردی سواحل مکران در خارج از محدودة پرترافیک و پرتنش خلیجفارس و تنگة هرمز، بیشترین اهمیت راهبردی را در توسعه دارند. در زمینة فاکتورهای برونسازمانی، بیشترین اهمیت متعلق به حضور نظامی آمریکا در منطقه، جریان ارتجاع عربی و محور عربی-آمریکایی، و گسترش و نفوذ جریانهای ارتجاعی-تروریستی در منطقه است. بهمنظور تدوین الگوی آمایشی در بخش سیاست خارجی بر نواحی نوار ساحلی نیز الگوها و راهبردهایی ارائه شد.
similar resources
مطالعۀ سیاستهای اقتصادی ایران با رویکرد آمایش سرزمین (مطالعۀ موردی: برنامههای چهارم و پنجم توسعۀ کشور)
سیاستهای کلان اقتصادی باید در تناسب با نیازهای محلی، قابلیتها و ویژگیهای منطقهای اتخاذ شوند. درغیر اینصورت، زمینۀ توزیع نامناسب جمعیت، امکانات، تسهیلات و فعالیتها، نبود تعادل فضایی، تراکم فعالیتها در یک منطقه، قطببندی فضایی و گسترش نابرابری اجتماعی و اقتصادی را فراهم میآورند و بهعنوان مانعی در مسیر توسعة کشور عمل میکنند. در مقالۀ حاضر، با تمرکز بر دو عنصر «فضا» و «فعالیتهای اقتصادی...
full textارزیابی روند تغییرات تالاب ساحلی میانکاله با رویکرد آمایش سرزمین
برای حفاظت و مدیریت منابع تالاب، نظارت و بررسی بر تالابها و سرزمینهای مجاور آنها بسیار مهم است. سنجش از راه دور دارای مزایای فراوانی برای نظارت بر منابع تالاب میباشد. به همین علت برای اجرای مدیریت بهتر و به منظور حفاظت معقول و خردمندانه تالاب میانکاله ارزیابی و نظارت بر تغییرات پویای این تالاب با استفاده از تصاویر ماهوارهای و سنجش از راه دور انجام گرفت. بدین منظور ابتدا، تصاویر ماهوارهای...
full textنقش تطبیقی آمایش سرزمین در تبیین رابطه جغرافیا با توسعه: با تأکید بر نواحی خاص مرزی، ساحلی جنوب ایران
آمایش سرزمین نتیجه بازتاب اندیشه و عملکرد مستمر و با نظم و برنامه گروههای انسانی در مقیاسهای متفاوت (روستایی، شهری، ناحیهای و ملی و حتی در برخی مصادیق بین المللی) است تا توزیع هماهنگ انسانها و فعالیتهای اقتصادی را در رابطه با منابع طبیعی ناحیه تأمین کند. آمایش سرزمین در خدمت انسان برای ارتقای سطح کیفی زندگی او است. و تفکر آمایشی بیانگر روح فعال و جسم پویای بشری با درک جغرافیایی است. آمایش...
full textآمایش سرزمین مبنایی برای توسعه صنعت گردشگری پایدار
آمایش سرزمین، یک امر علمی با رویکردی فضایی و منطقهای در شناخت توانمندیهای توسعه با توجه به قابلیتهای مکانی میباشد. توسعه نیز در عصر پسامدرن مبنای چند بعدی یافته و از حالت تک¬نگری و بخشی بودن گذار نموده است. تعامل آمایش سرزمین و توسعه فضایی هدفی چون عدالت جغرافیایی را دنبال مینماید که از طریق ایجاد رفاه اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی فراهم میآید. در این میان گردشگری یکی از ابعاد چند بعدی...
full textآمایش سرزمین، پیش نیاز عدالت اجتماعی (مقدمهای بر نقش آمایش سرزمین در تحقق عدالت اجتماعی و توسعه پایدار)
واقعیت این است که اکثر برنامه های عمرانی که قبل از انقلاب اسلامی در کشور انجام گرفته است، نه تنها موفق به ایجاد تعادلهای فضایی نشده اند بلکه تشدید نابرابریها و قطبی شدن فرآیند توسعه و عدم تعادلهای اقتصادی- اجتماعی را نیز به همراه داشته اند. تفوق دیدگاههای بخشی، برنامه ریزی از بالا و تمرکزگرا (با هدف ریزش اثرات توسعه به پایین)، رجحان رشد بر توزیع عادلانه، اولویت صنعت و پروژه های با مقیاس بزرگ و...
full textMy Resources
Journal title
volume 5 issue 4
pages 539- 564
publication date 2018-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023